به گزارش ایسنا منطقه گیلان و،در باورهای باستانی،يلدا،شب زايش مهر است و به این علت است که ایرانیان در شب يلدا، برای گرامیداشت فروغ خورشيد و ستيز با سیاهی، گرد هم می‌آمدند، آتش می‌افروختند، جشن می گرفتند، سفره می‌گستردند و ميوه‌ها و خوردنی‌ها بر آن می‌نهادند. اين سفره، رنگ و بوی آيينی داشت و این جشن، بسيار گرامی و مقدس بود.

اکنون نیز همچون سایر نقاط ایران، در شهرها و روستاهای گيلان،شب چله را گرامی داشته و جشن می‌گيرند.

معمولا افراد فامیل در شب یلدا در خانه‌ی فردی که از همه بزرگتر و مورد احترام فامیل است،گرد هم می‌آيند.

در برخی از نقاط گيلان بر اين باورند كه همه آبهای جهان در لحظه‌ای نامعين در اين شب می‌بندند و حالت منجمد پيدا می‌كنند و هر كس آن لحظه را دريابد، هر مرادی داشته باشد و از خدا بخواهد حاصل می‌شود.

برخی نیز شب چله را جزو شبهای عزيز دانسته و معتقدند در اين شب، درختان سرشان را پايين می‌آورند و در اين لحظه اگر شخصی از خواب بيدار شود، هر نيتی بكند خواسته‌اش برآورده می‌شود.

گيلانی‌ها آداب و و مراسمی برای شب يلدا دارند كه برخي از آنها در تمام گیلان،مشترك است و برخی به مناطق خاص تعلق دارد. از آن جمله است، بردن «شب چله‌ای» برای نوعروسان:در خانواده‌هایی که در همان سال، پسرشان را داماد یا نامزد کرده‌اند، رسم است که طَبَقی برای خانواده نوعروس می‌فرستند.در این طَبَق، میوه‌ها و خوراکی‌ها و تنقلات ویژه‌ی شب چله، به زیبایی آراسته می‌شود و در وسط طَبَق هم یک ماهی بزرگ(معمولاً ماهی سفید)تازه و خام همراه با تزیین سبزیجات قرار می‌گیرد که معتقدند باعث خیر و برکت روزیِ زوج جدید و همچنین سلامتی و باروری نوعروس می‌گردد.

در برخی مناطق غرب گیلان،مراسمی به نام «شم شمی» را انجام می‌دهند كه يك نوع تفأل است و هر كس که نيتی دارد، دمِ درب خانه يا سرگذر می‌ايستد و به حرف‌های رهگذران گوش می‌دهد و چنانچه حرف‌های خوب شنيده باشد، آن را به برآورده شدن نيت خود تعبير می‌كنند.

مردم و استان گیلان در شب یلدا از تنقلاتی مانند هندوانه،آب ایزگیل یا آب کونوس،برشته برنج و سه میوه محلی پرتقال، گلابی محلی به نام «خوج» و لیمو استفاده می‌کنند وگالش‌ها معتقدند كه در شب چله،40 نوع خوراكی بايد خورد؛ در ديلمان، كدوپخته و نخود برشته و حلوا و شيرينی درست می‌كنند و در برخی مناطق شرقي گيلان، تره چيده و با آن خورش درست می‌كنند.

میوه‌های ويژه شب يلدا هندوانه،انار و خوج (گلابی محلی)است.در اين شب،تمام این میوه‌ها باید خورده شود و چيزي براي فردا، يعني زمستان باقی نماند.

در گیلان هندوانه را حتماً فراهم می‌کنند و معتقدند که هر کس در شب چله هندوانه بخورد در تابستان احساس تشنگی نمی‌کند و در زمستان سرما را حس نخواهد کرد.

در میان برخی مردم و جوانان دم بخت این استان م رسوم و است که در شب یلدا فال هندانه پوس (پوست هندوانه)می‌گیرند.

 برای گرفتن این فال،هندوانه را به چهار قسمت طولی تقسیم می‌کنند و هر چهار پوست را به پشت سر خود می‌اندازند.در این میان، چهار حالت پیش می‌آید، اگر دو قاچ هندوانه،سفید و دو قاچ،سبز باشد، به معنای حد وسط بودن برای نیت شخص است. اگر سه قاچ سبز و یک قاچ سفید بیفتد،نیت آن خوب است،اگر سه قاچ سفید و یک قاچ سبز باشد،نیت بد است. اگر هر چهار قاچ سبز باشد،به معنای خیلی خوب و اگر هر چهار قاچ سفید باشد، به معنای خیلی بد است